حشره ای به نام موریانه

موریانه چیست؟
موریانه متعلق به سوسک هایی از راسته سوسریان است. دهها سال است که موریانه ها به عنوان خویشاوندان سوسک ها شناخته شده اند. گونه ای از سوسک ها که عمدتاً از چوب تغذیه می کنند.

تا همین اواخر موریانه ها جزو راسته ایزوپتراها (جوربالان) دسته بندی می شدند که اکنون، یک زیرراسته است. این تغییر طبقه بندی که بر مبنای داده ها و تحقیقات جدید انجام شده است نشان می دهد موریانه ها در واقع سوسک هایی اجتماعی هستند.

زیرراسته جوربالان بیش از 2600 گونه در سراسر جهان دارد. بیشترین تعداد آنها در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری قرار دارند.

ریشه کلمه ایزوپترا، یونانی است و به معنای دو جفت بال مستقیم است.

موریانه ها، سال ها مورچه سفید نامیده می شدند و معمولاً با مورچه اشتباه گرفته می شدند. در دوران جدید با استفاده از میکروسکوپ، ویژگی های متمایز بین دو گونه مشاهده شد. ویژگی های موریانه شامل شاخک مستقیم، چهار بال به اندازه مساوی، پهن بودن ناحیه کمر و شکم می باشد. نخستین فسیل موریانه شناخته شده در تاریخ به بیش از 130 میلیون سال پیش باز می گردد.

زیستگاه موریانه

گونه های مختلف موریانه در کل جهان گسترده شده اند. اصلی ترین زیستگاه آن ها مناطق گرمسیری، نیمه گرمسیری و مناطقی با آب و هوای گرم و مرطوب می باشد. پراکندگی موریانه ها در دشت ها و زمین های کم ارتفاع و در امتداد ساحل است. برخی از گونه های آمریکای شمالی با دمای سردتر سازگار شده اند که باعث شده خانه ها و سایر منابع چوبی را نیز آلوده نمایند.

تنوع اقلیمی:

• اروپا دارای 10 گونه موریانه است.
• آمریکای شمالی دارای بیش از 50 گونه موریانه است
• سه گونه برجسته در آمریکا: 

1. موریانه زیرزمینی: باعث خسارت اقتصادی کمتر از 75 تا 80 درصدی می شود.
2. موریانه های چوب خشک: باعث خسارت اقتصادی 20 تا 25 درصدی می شود.
3. موریانه های چوب مرطوب: باعث خسارت اقتصادی کمتر از 0 تا 5 درصدی می شود.

• آفریقا دارای بیش از 1000 گونه موریانه است.
• موریانه ها حشرات بسیار موفقی هستند.

طبقه بندی موریانه ها

فرمانرو: جانورانشاخه: آرتروپودا

رده: حشرات

زیر رده: بالداران

فرو رده: نوبالان

بالاراسته: تورینه بالان

راسته: سوسریان

زیر راسته: جوربالان

خانواده ها:

• ماستو ترمیتیدا
• ترموپسایدا
• هدوترمیتیدا
• کالوترمیتیدا
• رینوترمیتیدا
• سرترمیتیدا
• ترمیتیدا  

تاریخچه موریانه ها:

موریانه ها از کجا آمده اند؟ حدود 100 میلیون سال پیش، موریانه ها از یک حشره شبیه سوسک چوب مشتق شدند. پیشرفت در داده های مولکولی، شواهد مناسبی را برای تأیید منشأ موریانه ها ارائه می دهد.

اکثر موریانه ها در مناطق گرمسیری در سراسر جهان سکونت دارند و تعداد کمی از گونه ها می توانند در سرزمین های سرد شمالی گسترش یابند. موریانه ها به عنوان حشراتی اجتماعی، ویژگی های سایر حشرات اجتماعی مانند انواع زنبورها و مورچه ها را تقلید می کنند. اما موریانه ها به این دلیل متفاوت هستند که کارگران و سربازان، می تواند نر و یا ماده باشد؛ اما در سایر حشرات اجتماعی همه کارگران و سربازان، ماده هستند!

موریانه ها که به آنها مورچه های سفید یا حشرات چوب نیز گفته می شد، در طول تاریخ، سازه های زیادی را تخریب کرده و به خانه های زیادی حمله کرده اند. آنها همچنان هرساله در سرتاسر جهان میلیاردها دلار خسارت ایجاد می کنند. موریانه های امروزی که زندگی خود را در درون منابع غذایی می گذرانند ابتدایی ترین گونه موریانه ها هستند. موریانه دیگری که نسبتاً سازگارتر شده اند، در خاک زندگی و از چوب تغذیه می کنند.

موریانه ها با تغذیه از چوب می توانند خسارات جبران ناپذیری به سازه های چوبی، وارد آورند. برای مبارزه با این آفات و پیشگیری از آنها می توانید از سموم تخصصی موریانه کش بهره ببرید.

موریانه های آفریقایی از موریانه های پیشرفته جهان هستند که قارچ و علف پرورش می دهد، این موریانه ها در تمام طول زندگی در خاک زندگی می کنند و تپه هایی را می سازند که رکورد آن در کتاب ها، ثبت شده است، این تپه ها همچنین در فهرست بزرگترین های جهان قرار دارند.

پیشرفت در شناخت این حشرات، منجر به اکتشافات و ایده های بسیاری شده است. محققان و مهندسان برجسته در حال کپی کردن مکانیسم ساختاری و تهویه تپه های موریانه آفریقایی هستند. همچنین آزمایش های تجربی با استفاده از موریانه ها برای ایجاد سوخت های زیستی در حال انجام است. موریانه ها به راستی حشرات مبتکری هستند که در بین موفق ترین آفات قرار می گیرند.

انواع موریانه ها

راسته Blattodea (موریانه ها):

زیر راسته: جوربالان

بیش از صدها سال تنها صرف شناخت انواع موریانه ها و نحوه زندگی آن‌ها شده است. جزئیات دنیای موریانه ها به طور گسترده تحت بررسی قرار گرفته است و تا امروز بیش از دو میلیون و هشتصد نوع از آن ها در سراسر جهان کشف شده اند. دلیل موفقیت این سوسک های اجتماعی، تقسیم کار و عدم دسترسی اکثر شکارچیان به آن ها است.

خانواده ترموپسیدا (Termopsidae)

موریانه های چوب مرطوب از خانواده ترموپسایدا از بزرگ‌ترین موریانه های جهان هستند. آن‌ها 25 میلی متر طول دارند. حدود 20 گونه از آنها در جهان وجود دارد که در قاره آمریکا، اوراسیا، آفریقا و استرالیا گسترده شده اند. آن‌ها در جنگل ها زندگی می کنند و در میان چوب های خیس و پوسیده کف جنگل لانه می کنند.

ملکه های این گونه نسبت به سایر خانواده ها، دوره تخمگذاری طولانی تری دارند، یعنی در روز، حدود 30 تخم و یا کمتر تولید می کند. هر کلونی به طور متوسط ​​در حدود 10000 عضو دارد. با توجه به مصرف زیاد مواد غذایی، به علت داشتن چنین جمعیت بزرگی، تولید تخم ها باید به طور تصاعدی کاهش یابد.

 

موریانه چوب مرطوب اقیانوس آرام (Zootermopis angusticollis)

• موریانه های بالدار، موریانه های بالغی هستند که تولید مثل می کنند و اندازه آن‌ها بین 23 تا 26 میلی متر است.

• سربازان اندازه ای برابر 15 تا 20 میلی متر دارند.

• کارگران اندازه ای برابر 10 تا 15 میلی متر دارند.

• کارگران به رنگ سفید شیری کم رنگ هستند.

• سربازان دارای رنگ تیره تر و دارای سر قهوه ای تیره هستند.

خانواده رینوترمیتیدا (Rhinotermitidae)

رینوترمیتیدا بیشتر به عنوان خانواده موریانه های زیرزمینی شناخته می شود. این خانواده به علت نیازهای مشخص خود در ساخت لانه هایی که در تماس با خاک است، کاملاً شناخته شده اند. استثنائاتی در برخی گونه ها وجود دارد. سربازان این خانواده به واسطه داشتن ناحیه مسطحی به نام پوزوتوم در پشت سر، و تولید مایع دفاعی شناخته می شوند.

هم کارگران و هم سربازان این خانواده بسیار کوچک هستند و اندازه آن‌ها کمتر از 5 میلی متر است. کارگران و سربازان، هر دو سفید مایل به زرد هستند. ملکه این خانواده به طور متوسط ​​ 100 تخم موریانه در روز تولید می کند. این خانواده در همه قاره ها به جز مناطق قطبی و سرزمین های مجاور آن یافت می شود و بیش از 300 گونه از این خانواده در سراسر جهان وجود دارد.

موریانه های زیر زمینی شرقی (Reticulitermes flavipes)

• سربازان و کارگران هر دو به رنگ روشن تا قهوه ای براق هستند.
• ناحیه سر و فک در سربازان، تیره تر است.
• ماده ها و نرهای بارور، رنگ قهوه ای تا سیاه با بال‌های قهوه ای رنگ دارند.
• موریانه های سیاه یا موریانه های تیره همیشه بزرگسالان بالغ هستند.
• موریانه های بالدار یا بالغان بارور، در حدود 10 میلی متر طول دارند.
• کارگران و سربازان اندازه ای بین 5 تا 7 میلی متر دارند.

موریانه زیرزمینی فرموسان (Coptotermes formosanus)

• اسامی دیگر: موریانه های فرموسان
• سربازها به رنگ زرد کمرنگ تا قهوه‌ای کمرنگ هستند. دارای سرهایی به شکل بیضی و آرواره ای داسی شکل هستند.
• کارگران قهوه ای مایل به زرد و فاقد آرواره های بزرگ هستند.
• موریانه های بالغ بارور، قهوه ای مایل به زرد و دارای بال‌های پرزدار هستند.
• موریانه های بالدار که بالغ و قادر به تولیدمثل هستند، با در نظر گرفتن بال هایشان اندازه ای حدود 12 تا 17 میلی متر دارند.
• کارگران و سربازان از اندازه ای حدود 6 تا 19 میلی متر برخوردار هستند.
• این گونه، با تهاجم به انواع مختلفی از ساختمان ها شناخته شده است.
• ماههای گرم و مرطوب باعث جریان چرخه جفت گیری این گونه در هنگام غروب یا عصر می شود.

خانواده ترمیتیدا (Termitidae)

این خانواده تنها به دلیل تخریب ساختمان ها شناخته شده نیستند؛ آنها در واقع گونه ای سودمند برای اکوسیستم بیابانی هستند. این خانواده شامل سازندگان تپه های بزرگی هستند که برخی از آنها به ارتفاع هشت متر به ثبت رسیده اند. گونه های این خانواده در آب و هوای گرمسیری در آسیا، آفریقا، استرالیا و آمریکای جنوبی پراکنده هستند. تعداد کمی از گونه های این خانواده در بیابان های آمریکای شمالی قرار دارند.

بیش از 1800 گونه از این خانواده وجود دارد که بومی آفریقا هستند. این گونه یکی از زایاترین موجودات در فرمانرو جانوران شناخته شده است و هر ملکه بیش از 10 میلیون تخم در سال تولید می کند.

موریانه تونل ساز (Gnathamitermes perplexus)

• اسامی دیگر: موریانه بیابانی تونل ساز، موریانه کویر، موریانه ی بیابانی آرواره بلند
• این موریانه ها به ساختن تونل های گلی به سمت محل تغذیه، شناخته شده اند. این راهروهای گلی به عنوان محافظ در برابر بیشتر شکارچیان عمل می کنند و رطوبت لازم را برای موریانه ها تأمین می نماید.
• سربازان به رنگ مایل به سفید با سر زردرنگ و شاخک های تیره رنگ هستند.
• سربازان همچنین دارای آرواره هایی خمیده هستند که به اندازه سر آنهاست.
• کارگران سفید مایل به زرد و فاقد فک بزرگ هستند.
• موریانه های بارور نر و ماده، قهوه ای مایل به زرد و دارای بال های پرزدار هستند.
• موریانه های بالدار بالغ و بارور، حدود 12 تا 17 میلی متر با احتساب بال هستند.
• اندازه کارگران و سربازان از 6 تا 19 میلی متر است.
• این گونه از موریانه ها با حمله به انواع مختلفی از سازه ها شناخته شده اند.
• موریانه بیابانی گونه مهمی است که مواد مغذی را به داخل خاک باز می گرداند.

سایر خانواده ها

خانواده ماستوترمیتیدا (Mastotermitidae)

این خانواده گونه ابتدایی است که فقط در شمال استرالیا و پاپوا گینه نو یافت می شود. گفته می شود که ابتدایی ترین گونه های موریانه است. فسیل های یافت شده از این گونه به دوره ترشیاری باز می گردد. بال های عقبی آنها بسیار شبیه به بال های عقبی سوسک است. ماده های جنس Mastotermes می توانند کپسول هایی را تولید کنند که تا 24 تخم در داخل آن وجود دارد که در دو ردیف مرتب شده اند.

ملکه نخستین و اصلی این کلونی ها هرگز پیدا نشده است. موریانه های بارور ثانویه بسیاری وجود دارد که جمعیت آن ها را تا میلیون ها عدد افزایش می دهد. سربازان دارای آرواره های قدرتمندی هستند و برای دفع مزاحمان، ماده سمی قهوه ای رنگی آزاد می کنند.

خانواده کالوترمیتیدا (Kalotermitidae)

این خانواده، خانواده موریانه چوب خشک است. نام موریانه چوب خشک، از نیاز این موریانه ها به تغذیه از چوب موجود بر سطح زمین نشأت گرفته است. برخلاف اکثر موریانه هایی که بیشتر با چوب داخل خاک تماس دارند. با این حال، این گونه، عادات تغذیه و سکونت در چوب مرطوب و چوب پوسیده را هم دارد. در سراسر جهان بیش از 400 گونه موریانه چوب خشک وجود دارد. این خانواده تقریباً به جز قطب جنوب تقریباً در همه قاره ها یافت می شود.

خانواده هدوترمیتیدا (Hodotermidiae)

خانواده هدوترمیتیدا به موریانه های grass harvesting، معروف هستند. این خانواده در حال حاضر دارای 15 گونه است که بسیار به گونه های موریانه مرطوب شباهت دارد. این موریانه ها نسبتاً بزرگ هستند و اندازه آنها در حدود 15 میلی متر است. این گونه بیشتر در سواحل هند، خاورمیانه و آفریقا مشاهده می شود. این گونه در مقایسه با موریانه های چوب مرطوب، شناخته شده تر هستند.

خانواده سرترمیتیدا (Serritermitidae)

خانواده سرترمیتیدا بسیار شبیه خانواده رینوترمیتیدا یا موریانه های زیر زمینی هستند. آن ها ترجیح می دهند لانه هایی در تماس با خاک ایجاد کنند، فقط یک گونه از این نوع در جهان وجود دارد. این گونه فقط در آمریکای جنوبی وجود دارد. سربازان دارای آرواره های منحصر به فردی هستند که برآمدگی های های دندان مانند اره ای در داخل آن وجود دارد.

 

 

خرید سم موریانه کش ترمیدور

نحوه خرید سم موریانه را در این صفحه میتوانید مطالعه کنید